Κάπνισμα Τριτογενές - Ένας νέος κίνδυνος του τσιγάρου
Για να προστατευτούν τα παιδιά από το τριτογενές κάπνισμα, οι καπνιστές θα πρέπει όχι μόνο να μην καπνίζουν μέσα στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, αλλά και να αλλάζουν τουλάχιστον σακάκι και να πλένουν τα χέρια τους προτού έλθουν σε επαφή με παιδιά. Πρέπει οπωσδήποτε να ενθαρρυνθούν να κόψουν το κάπνισμα.
Κάπνισμα στην εφηβεία: Πώς πρέπει να δράσει ο γονιός;
Το κάπνισμα στην εφηβεία είναι ένα πρόβλημα που πολλοί γονείς τρέμουν να αντιμετωπίσουν. Ειδικά εάν είναι και οι ίδιοι καπνιστές, έχουν την έγνοια μην αρχίσει και το παιδί τους με τον ίδιο τρόπο τη συνήθεια που τους… ταλαιπωρεί.
Γιατί καπνίζουν οι έφηβοι;
Έχει μεγάλη σημασία ο γονιός να κατανοήσει γιατί οι έφηβοι ξεκινούν να καπνίζουν:
1. Καπνίζει ο καλύτερος φίλος ή φίλη τους
2. Θεωρούν ότι έτσι είναι μέσα στο πλαίσιο της παρέας
3. Το κάνουν για να δείχνουν ότι είναι μεγάλοι
4. Θέλουν να κάνουν επίδειξη δύναμης με τα ρίσκα που παίρνουν
5. Καπνίζει ο γονιός ή τα αδέλφια και θέλουν να μιμηθούν την πράξη
6. Δεν έχουν πεισθεί για τις βλαβερές διαστάσεις του καπνίσματος
7. Δεν ενδιαφέρονται για τις αντικοινωνικές διαστάσεις της συγκεκριμένης συνήθειας
8. Έχουν πολύ στρες και χρησιμοποιούν το κάπνισμα ως χαλαρωτικό
9. Έχουν φίλους που πιστεύουν ότι το τσιγάρο αδυνατίζει
10. Δεν τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο
11. Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση
12. Μπορεί να έχουν κατάθλιψη
Τι να κάνετε αν το παιδί σας ήδη καπνίζει
Αν το παιδί ήδη καπνίζει συστηματικά:
-Αναρωτηθείτε για τους λόγους. Καμιά φορά τα παιδιά που καπνίζουν έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα αποδοχής ή απόρριψης, αγχώδεις διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες κ.λπ.
-Δεν πρέπει να έρθετε σε αντιπαράθεση με το παιδί επειδή καπνίζει, αλλά να του δείξετε ότι το σέβεστε και ότι θέλετε να το υποστηρίξετε στην προσπάθειά του να σταματήσει όσο είναι ακόμα καιρός.
-Ας πάτε με το παιδί σας στο γιατρό για να σας μιλήσει κι εκείνος για το κάπνισμα Αν καπνίζετε και οι ίδιοι, συμφωνήστε να ορίσετε μια ημέρα να το κόψετε μαζί.
-Το παιδί θα βοηθηθεί πολύ αν βρει μια αθλητική δραστηριότητα ή αν πηγαίνει καθημερινά σε γυμναστήριο ανεξάρτητα από το πόσο βεβαρημένο πρόγραμμα έχει.
-Καλό θα ήταν να βεβαιωθείτε πως το κάπνισμα είναι η μοναδική κακή συνήθεια της παρέας του παιδιού σας. Κάποιες φορές οι εφηβικές παρέες καπνιστών παράλληλα πίνουν ή έχουν και παραβατική συμπεριφορά, ενώ καμιά φορά μπορεί να δοκιμάζουν και ναρκωτικά.
-Πολλά παιδιά διακόπτουν το κάπνισμα αν τα παροτρύνει σταθερά προς αυτή την κατεύθυνση το αγόρι ή το κορίτσι τους.
-Τα περισσότερα παιδιά λένε ότι το έκοψαν χωρίς να το κόβουν και απλώς καπνίζουν κρυφά.
Τι να κάνετε για να προλάβετε το παιδί πριν καπνίσει!
-Να είστε ειλικρινείς με το παιδί. Μιλήστε του για την εμπειρία σας με το τσιγάρο, περιλαμβανομένων και των λαθών σας. Αυτό θα το ενθαρρύνει να είναι πιο ανοικτό και ειλικρινές μαζί σας.
– Εξηγήστε στο παιδί ότι πριν από 30 χρόνια που αρχίσατε εσείς το κάπνισμα, το τσιγάρο δεν ήταν ακόμα απαγορευμένη ουσία σε καμία χώρα στον κόσμο. Η κατάσταση άλλαξε ριζικά όταν εσείς πλέον είχατε εθιστεί.
– Πείτε στο παιδί ότι το τσιγάρο ανήκει λόγω της νικοτίνης στις ουσίες που προκαλούν εθισμό και ανοχή. Όταν δηλαδή το άτομο αρχίσει να καπνίζει, αποζητά συνεχώς τη νικοτίνη (εθισμός) και μάλιστα σε όλο και μεγαλύτερη «δόση» (ανοχή).
– Ενημερώστε με τρόπο ρεαλιστικό τους έφηβους για τις αρνητικές συνέπειες του τσιγάρου στην υγεία.
– Η οικογενειακή «εκστρατεία» κατά του καπνίσματος πρέπει να αρχίζει νωρίς, από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
– Όσοι έχετε αγχώδη παιδιά καλό είναι να εκφράζετε συχνά το θαυμασμό σας για μερικούς ανθρώπους, μόνον και μόνον επειδή δεν καπνίζουν.
– Ρωτήστε το παιδί σας τι έχει σκοπό να κάνει αν του προσφέρει τσιγάρο κάποιος φίλος ή φίλη. Τι θα πει; Πώς θα αρνηθεί χωρίς να νιώσει «απαράδεκτος» ή «απαράδεκτη»; Το έχει προβληματίσει μήπως ήδη το όλο ζήτημα;
– Να το κάνετε να προβληματιστεί για τους λόγους που πραγματικά θα ήθελε να μην καπνίζει και να έχει έτοιμα τα δικά του επιχειρήματα. Έτσι, όταν προκύψει το ζήτημα, δεν θα βρεθεί απροετοίμαστο και αμήχανο.
– Επιμείνετε στα κοινωνικά μειονεκτήματα του τσιγάρου γιατί κατά βάθος το παιδί ξεκινά το κάπνισμα για κοινωνικούς λόγους, επιδιώκοντας να χαλαρώσει, να νιώσει άνετο και να ενταχθεί σε μία ομάδα.
- Εξηγήστε επίσης στο παιδί ότι δεν καπνίζουν όλοι στη συντροφιά του, οπότε το επιχείρημα «θέλω να καπνίζω σαν όλους τους άλλους» δεν μπορεί να ευσταθεί. Δεν θα ήταν δηλαδή εξίσου σημαντικοί για εκείνον και εξίσου φίλοι του σε περίπτωση που δεν κάπνιζαν;
– Αν ο έφηβος ασχολείται με σπορ τονίστε ότι το κάπνισμα θα επηρεάσει και την αθλητική, αλλά αργότερα και την ερωτική του επίδοση.
– Τονίστε ότι ουσιαστικά το τσιγάρο μειώνει την ελευθερία τους.
Το παιδί μου μυρίζει … τσιγάρο!
Η Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνες, είναι μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά στη χρήση καπνού. Έχει βρεθεί όμως, ότι μόνο 1 στα 10 παιδιά, ηλικίας 13 έως 15 ετών, καπνίζει στη χώρα μας. Παρόλ’ αυτά, πολλές φορές οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν μία κατάσταση όπου έχουν αντιληφθεί ότι το παιδί τους καπνίζει.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για το τι μπορούν οι γονείς να κάνουν σε τέτοιες περιπτώσεις:
• Ανακαλύπτοντας ότι το παιδί σας καπνίζει είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας, να μην επιπλήξετε, να μη φωνάξετε και να μην ασκήσετε σωματική βία στο παιδί. Αντιθέτως, είναι καλό να καταστεί σαφές στο παιδί η διάθεσή σας να συζητήσετε ήρεμα μαζί του αυτό που μάθατε.
• Προχωρήστε λοιπόν σε μια εις βάθος συζήτηση με τον ανήλικο σχετικά με τους λόγους που τον οδήγησαν στην απόφαση έναρξης του καπνίσματος. Οι λόγοι φυσικά είναι πολλοί και διαφορετικοί σε κάθε περίπτωση αλλά η επιρροή της παρέας και το γονεϊκό πρότυπο αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου. Άλλοι λόγοι μπορεί να είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η δυσκολία προσαρμογής, τα προβλήματα στο σχολείο ή στο σπίτι κ.α.
• Εκθέστε τις αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος. Το παιδί πρέπει να ξέρει τις επικίνδυνες χημικές ουσίες που περιέχει το τσιγάρο, τη δύναμη του εθισμού, την επίδραση της νικοτίνης, το χρηματικό κόστος και τις υπόλοιπες συνέπειες του καπνίσματος.
• Επισημάνετε τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος. Αναφέρετε πώς βελτιώνεται σταδιακά η υγεία της καρδιάς, των πνευμόνων και των υπόλοιπων ζωτικών οργάνων με τη διακοπή του καπνίσματος.
• Δηλώστε τη στήριξή σας και τη βοήθειά σας στην προσπάθεια του παιδιού να διακόψει το κάπνισμα. Επιβραβεύστε το παιδί σε κάθε μικρό ή μεγάλο βήμα κάνει προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να σας νιώθει δίπλα του και όχι απέναντί του.
• Προτρέψτε το παιδί να ξεκινήσει μια αθλητική δραστηριότητα. Η φυσική άσκηση έχει ευεργετική επίδραση στο σώμα και στο πνεύμα ενώ ταυτόχρονα κρατάει το άτομο μακριά από τις εξαρτήσεις.
• Τονίστε στο παιδί το δικαίωμά του να αποφασίζει το ίδιο για τη ζωή του και δείξτε του τον τρόπο να αντιστέκεται στην πίεση των συνομηλίκων του.
• Βοηθήστε, τέλος, το παιδί να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του και τη θετική του αυτοεικόνα.
7 τρόποι για να μην καπνίσει ποτέ το παιδί σας!
Το να πείσουμε το παιδί μας να μη μάθει το κάπνισμα αποτελεί μία ακόμα «μάχη» στην ανατροφή τους, καθώς το κάπνισμα εκτός από βλαβερό είναι πράξη κοινωνική που δείχνει έλλειψη σεβασμού προς τους γύρω μας. Αν και στους ενήλικες κίνητρο για την διακοπή του καπνίσματος είναι η προστασία της υγείας τους από θανατηφόρες παθήσεις, πρόσφατη έρευνα στην Ελλάδα έδειξε ότι οι έφηβοι καθόλου δεν ενδιαφέρονται για τον καρκίνο, τις καρδιακές προσβολές και όλα τα άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να προκαλέσει το τσιγάρο. Ήδη από την ηλικία των 15 ετών, περισσότερο τα αγόρια και λιγότερο τα κορίτσια, όχι μόνο αγοράζουν το πρώτο τους πακέτο αλλά και εθίζονται στο τσιγάρο.
Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να αποτρέψουμε το παιδί μας από το κάπνισμα;
1. Δώστε το καλό παράδειγμα Όπως στα περισσότερα πράγματα, έτσι και στο κάπνισμα, το παράδειγμα το δικό μας αλλά και η γενικότερη στάση μας απέναντι σε αυτό έχει πολλά να προσφέρει στην αντίληψη του παιδιού, του αυριανού εφήβου και μελλοντικού ενήλικα- σχετικά με το τσιγάρο.
2. Μη διστάσετε να του δείξετε εικόνες από το τι μπορεί να προκαλέσει το κάπνισμα Είναι μια μέθοδος πολύ διαδεδομένη στον εξωτερικό κυρίως. Όσο τρομακτικό κι αν τους φανεί το θέαμα μιας ακτινογραφίας με μαύρους πνεύμονες, τόσο θετικά θα λειτουργήσει.
3. Μιλήστε του και για τα άμεσα αποτελέσματα του καπνίσματος Τα παιδιά σπάνια ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, μια που όπως είναι φυσιολογικό πιστεύουν ότι έχουν απεριόριστο χρόνο για τα πάντα.
4. Μυήστε το στον αθλητισμό Άλλος ένας αποτελεσματικός τρόπος για να αποφύγουν τα παιδιά το κάπνισμα είναι με το να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες, αθλητικές ή άλλες, καθώς έτσι θα έχουν λιγότερο χρόνο για να καπνίσουν
5. Μην παρουσιάζετε έμμεσα το κάπνισμα ως φυσιολογική ρουτίνα.Τα παιδιά που ζουν με καπνιστές έχουν δυο ως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να καπνίσουν όταν γίνουν έφηβοι.
6. Μιλήστε του με ειλικρίνεια. Μιλήστε του για την εμπειρία σας με το τσιγάρο, περιλαμβανομένων και των λαθών σας. Αυτό θα το ενθαρρύνει να είναι πιο ανοικτό και ειλικρινές.
7. Αποφύγετε την τιμωρία και την σκληρή κριτική Το ζήτημα του καπνίσματος έχει πολλές παραμέτρους που δε μπορούμε πάντα να ελέγξουμε, μια που τα παιδιά και οι έφηβοι συχνά επηρεάζονται από κοντινούς φίλους, αγνοώντας τους κινδύνους και δίνοντας έμφαση στην εικόνα που θα σχηματίσουν οι άλλοι.
Πηγές:
