15 Φεβρουαριου - Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου: Όσα έχουμε υποχρέωση να ξέρουμε.
Ο παιδικός καρκίνος είναι σπάνιος. Αντιπροσωπεύει το 0,5-4,6% όλων των καρκίνων σε ανθρώπους.
Η 15η Φεβρουαρίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου.
Ο όρος παιδικός καρκίνος χρησιμοποιείται για να ορίσει οποιοδήποτε είδος καρκίνου που εμφανίζονται σε παιδιά πριν την ηλικία των 15 ετών. Τα συνολικά ποσοστά εμφάνισης του καρκίνου της παιδικής ηλικίας κυμαίνονται μεταξύ 50 και 200 ανά εκατομμύριο παιδιών σε παγκόσμια κλίμακα.
Παιδικός καρκίνος: Ποιες είναι οι πιο συχνές μορφές;
Το “μοτίβο” των καρκίνων στην παιδική ηλικία διαφέρει σημαντικά από εκείνων σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Σε γενικές γραμμές, η λευχαιμία αποτελεί περίπου το ένα τρίτο όλων των καρκίνων της παιδικής ηλικίας. Οι άλλες πιο κοινές μορφές καρκίνου στα παιδιά είναι τα λεμφώματα και οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι όγκων που εκδηλώνονται σχεδόν αποκλειστικά σε παιδιά, όπως το νευροβλάστωμα, το νεφροβλάστωμα, το μυελοβλάστωμα και το ρετινοβλάστωμα. Οι καρκίνοι του μαστού, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου ή του ορθού, τυπικά συμβαίνουν σε ενήλικες και είναι εξαιρετικά σπάνιοι σε παιδιά.
Παιδικός καρκίνος: Ποιοι είναι οι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου της παιδικής ηλικίας;
Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί μόνο λίγοι παράγοντες κινδύνου για τους καρκίνους της παιδικής ηλικίας. Αυτοί περιλαμβάνουν την ιονίζουσα ακτινοβολία και την κατάποση της ορμόνης διαιθυλοστιλβεστρόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (πρόκειται για μια παλιά θεραπεία που δεν εφαρμόζεται πλέον). Πολλοί παιδικοί καρκίνοι συνδέονται επίσης με τη γενετική σύσταση του ατόμου, αφού έχει αποδειχτεί ότι ο καρκίνος σε μικρές ηλικίες εμφανίζεται με διαφορετική συχνότητα σε παιδιά διαφορετικής εθνοτικής προέλευσης. Επίσης, η γενετική προδιάθεση κάθε ατόμου (οικογενειακό ιστορικό καρκίνων) παίζει σημαντικό ρόλο. Έρευνες έχουν δείξει ότι ιοί, όπως ο Epstein-Barr, η Ηπατίτιδα-Β, ο έρπης και ο ιός του AIDS (HIV) μπορεί επίσης να συμβάλουν στην αύξηση του κινδύνου για μερικούς καρκίνους της παιδικής ηλικίας.
Παιδικός καρκίνος: Υπάρχουν γεωγραφικές διακυμάνσεις στη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου της παιδικής ηλικίας;
Δεν έχουν όλες οι χώρες ενημερωμένα μητρώα που καταγράφουν τη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου, ως εκ τούτου είναι δύσκολο να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του καρκίνου της παιδικής ηλικίας σε όλο τον κόσμο. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, φαίνεται να είναι μεγάλες οι διακυμάνσεις στη συχνότητα εμφάνισης παιδικών καρκίνων, όπως η λευχαιμία και οι όγκοι του νευρικού συστήματος. Ενώ τέτοιου τύπου καρκίνοι διαγιγνώσκονται σπανίως στον υπόλοιπο κόσμο, στην υπο-Σαχάρια Αφρική, καταγράφονται αυξημένα ποσοστά εμφάνισης λεμφωμάτων (ειδικότερα λέμφωμα Burkitt) από ό,τι σε άλλες περιοχές. Αυτό μπορεί να προκύψει από τη μεγαλύτερη έκθεση σε ιογενείς λοιμώξεις.
Παιδικός καρκίνος: Μπορεί να ανιχνευθεί νωρίς;
Οι περισσότεροι καρκίνοι της παιδικής ηλικίας αρχικά εκδηλώνονται με μη-ειδικά σημάδια και συμπτώματα, κάτι που οδηγεί σε καθυστερημένη ανίχνευσή τους. Στις χώρες υψηλού εισοδήματος, επειδή τα παιδιά συνήθως έχουν αυξημένη γονική και ιατρική φροντίδα, οι καρκίνοι έχουν πιο μεγάλη πιθανότητα να εντοπιστούν πιο νωρίς. Σε χώρες με χαμηλό εισόδημα κατά κεφαλήν (κατά μέσο όρο), ωστόσο, υπάρχουν πρόσθετα εμπόδια στην έγκαιρη ανίχνευση, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης πρόσβασης των παιδιών σε υπηρεσίες υγείας και τις ανεπαρκείς ιατρικές εγκαταστάσεις.
Παιδικός καρκίνος: Ποιες είναι οι πιθανότητες για θεραπεία;
Στις χώρες υψηλού εισοδήματος, περίπου το 80% των παιδιών με καρκίνο επιβιώνει πέντε ή περισσότερα χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου. Αυτό το πολύ υψηλό ποσοστό συνεπάγεται αυξημένο αριθμό μακροχρόνια επιζώντων ατόμων, που χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση, θεραπεία και φροντίδα. Η πρόγνωση είναι πολύ χαμηλότερη για τα παιδιά που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου κατά κεφαλήν εισοδήματος. Ορισμένοι παράγοντες που εξηγούν αυτό το χαμηλό ποσοστό περιλαμβάνουν: την καθυστερημένη διάγνωση του καρκίνου που οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα αποτελεσματικής θεραπείας, τα ανεπαρκώς εξοπλισμένα νοσοκομεία που δεν έχουν τα κατάλληλα φάρμακα και εξοπλισμό, κάποιες άλλες ασθένειες που είναι διαδεδομένες στα παιδιά και η έλλειψη γενικών γνώσεων του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού σχετικά με τον καρκίνο. Επιπλέον, η θεραπεία δεν είναι προσιτή οικονομικά για τους περισσότερους γονείς.
Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν καρκίνο στα ίδια μέρη του σώματος με αυτά των ενηλίκων, αλλά κάποιοι τύποι καρκίνου είναι πιο συνήθεις σε αυτά. Ο πιο συνηθισμένος καρκίνος στην παιδική ηλικία είναι η λευχαιμία. Αναπτύσσεται στον μυελό των οστών, ο οποίος είναι μια σπογγώδης ουσία που γέμίζει το εσωτερικό των κυττάρων και δημιουργεί τα κύτταρα του αίματος. Ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των καρκίνων σε παιδιά. Με τις νέες θεραπείες οι προοπτικές για τα παιδιά που πάσχουν από αυτή την ασθένεια έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Άλλος σημαντικός υπέυθυνος για το 20% περίπου των καρκίνων στην παιδική ηλικία είναι κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο. Άλλοι καρκίνοι που εντοπίζονται συχνά σε παιδιά είναι παιδικά λεμφώματα, νόσος του Hodgin, σαρκώματα του Ewing, ρετινο-βλαστώματα, ραβδομυοσαρκώματα και ηπατοβλαστώματα. Λιγότερο συχνοί καρκίνοι που συμβαίνουν στα παιδιά είναι όγκος στους νεφρούς (όγκος του Wilm), καρκίνος του νευρικού συστήματος (νευροβλάστωμα) και καρκίνος των οστών (οστεοσάρκωμα). Τα αίτια αυτών των καρκίνων παραμένουν στο μεγαλύτερο μέρος τους άγνωστα. Είναι σημαντικό να επιλέγετε προσεκτικά, όταν αποφασίζετε την κλινική όπου το παιδί σας θα κάνει θεραπεία για τον καρκίνο.
Οι παιδικοί καρκίνοι δεν δρουν, θεραπεύονται ή ανταποκρίνονται πάντα όπως οι καρκίνοι στους ενήλικες. Αποφύγετε αναγνώσεις για τον ενήλικο καρκίνο προκειμένου να μάθετε για την πρόγνωση του καρκίνου του παιδιού σας. Οι παιδικοί καρκίνοι μπορεί να προκύψουν ξαφνικά, χωρίς πρώιμα συμπτώματα, και έχουν υψηλό βαθμό ίασης.
Μόλις το παιδί σας υποτεθεί ότι έχει ή διαγνωσθεί με καρκίνο, θα έρθετε αντιμέτωποι με αποφάσεις σχετικά με το ποιος θα αναλάβει τη θεραπεία του παιδιού, ποιον να ρωτήσετε για μια δεύτερη άποψη (εάν το επιθυμείτε ή όταν η διάγνωση είναι ασαφής) και ποια είναι η καλύτερη θεραπεία. Από τη στιγμή που το στάδιο της νόσου προσδιοριστεί ολικά, η θεραπευτική ομάδα δομεί ένα σχέδιο το οποίο σκιαγραφεί τον ακριβή τύπο θεραπείας, τη συχνότητα με την οποία το παιδί θα λαμβάνει θεραπεία καθώς και τη διάρκεια αυτής.
Μία ομάδα ειδικών στον παιδικό καρκίνο μπορεί να φέρει συνήθως τα καλύτερα αποτελέσματα. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει παιδίατρους, παιδοχειρουργούς και παιδιατρικό νοσηλευτικό προσωπικό. Με τη βοήθεια του γιατρού του παιδιού σας αναζητήστε ένα ιατρικό κέντρο, όπου το προσωπικό είναι πεπειραμένο στις πιο σύγχρονες μεθόδους θεραπείας. Το κέντρο και το προσωπικό του θα πρέπει να προσφέρουν επίσης ψυχολογική στήριξη για ολόκληρη την οικογένεια.
Για τα παιδιά και τους γονείς τους, υπάρχουν δύο βασικές επιλογές. Η απαισιόδοξη οδός, που οδηγεί στην απογοήτευση, και η αισιόδοξη, που είναι ανηφορική και οδηγεί στην κορυφή του βουνού. Οι στροφές του δρόμου, που οδηγούν στην κορυφή του βουνού, είναι πολλές και αντιπροσωπεύουν τα προβλήματα, που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την διάρκεια της θεραπείας. Τα κυριότερα προβλήματα είναι:
• Οι επανειλημμένες εισαγωγές στο νοσοκομείο, λόγω λοιμώξεων ή άλλων επιπλοκών.
• Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας (π.χ. τριχόπτωση, ναυτία, εμετοί, έλκη στην στοματική κοιλότητα).
• Οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας (π.χ. τριχόπτωση, ερεθισμός του δέρματος, ναυτία, εμετοί).
• Οι παρενέργειες της χειρουργικής επέμβασης.
• Αλλεργικές αντιδράσεις στην χορήγηση αίματος, παραγώγων αίματος ή αντιβιοτικών.
• Οι τροποποιήσεις στις σχολικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
• Η αποτυχία κάποιων θεραπειών.
Κάθε πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπίζεται δύσκολα. Συνήθως, όμως, ξεπερνιέται βάσει της εμπειρίας άλλων παιδιών και οικογενειών με παρόμοια προβλήματα. Ορισμένες φορές, η οικογένεια αδυνατεί να ξεπεράσει κάποια «στροφή» και αναγκαστικά καταλήγει στην απαισιόδοξη οδό. Τα περισσότερα παιδιά κατορθώνουν να ανεβούν στο βουνό. Η θεραπεία μπορεί να απαιτήσει μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά τελικά τα παιδιά φτάνουν στην κορυφή του βουνού. Για όλα τα παιδιά με καρκίνο, στόχος είναι η ίαση. Όλο και περισσότερα παιδιά επιτυγχάνουν αυτόν τον στόχο, μεγαλώνουν και γίνονται υγιείς ενήλικες. Επομένως, πρέπει τα παιδιά και οι γονείς να αισιοδοξούν.
Διάγνωση καρκίνου στο παιδί
Οι διάφοροι τύποι του καρκίνου μπορεί να εμφανιστούν και στα παιδιά όπως στους ενήλικες, αλλά στα παιδιά παρουσιάζονται αιφνίδια. Ένα παιδί με καρκίνο είναι μία ψυχοφθόρος δοκιμασία ακόμα και για τις πιο δυνατές οικογένειες. Η καλύτερη προσέγγιση είναι να είστε ειλικρινής με το παιδί σας για την ασθένειά του και να το στηρίζετε. Και εσείς και η ομάδα περίθαλψης του παιδιού πρέπει να το προετοιμάζετε για τις συνθήκες που αφορούν τη θεραπεία του. Καθησυχάστε το παιδί ότι όλοι προσπαθούν να το κάνουν καλύτερα. Ζητήστε από τους γιατρούς και τις νοσοκόμες να βοηθήσουν στην απάντηση των ερωτημάτων του παιδιού.
Αν και είναι σημαντικό να στηρίζετε και να παρηγορείτε το παιδί, είναι επίσης σημαντικό να διατηρείτε τη ζωή του όσο πιο φυσιολογική γίνεται. Η διατήρηση του προγράμματος, των κανόνων, των οικογενειακών δραστηριοτήτων και των πρότερων προσδοκιών μεταφέρει το μήνυμα ότι εμπιστεύεστε την ικανότητα του παιδιού σας να αντιμετωπίσει αυτή τη δυσκολία. Επίσης, υποδηλώνει ότι εσείς ως γονέας θα το βοηθήσετε να προετοιμαστεί για ένα μακρύ μέλλον.
Όσο το παιδί κάνει θεραπεία για τον καρκίνο, συνεργαστείτε στενά με το προσωπικό του σχολείου, για να πετύχετε συμπεριφορές και ακαδημαικές προσδοκίες που να είναι όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές. Τα περισσότερα σχολεία είναι σε θέση να παρέχουν εξειδικευμένες οδηγίες κατα τις περιόδους της εντατικής θεραπείας. Επιπλέον, διαθέτουν προγράμματα επανένταξης για τα παιδιά που λείπουν αρκετό καιρό.
Εκτός από τη φροντίδα για το άρρωστο παιδί σας είναι επίσης σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας και την οικογένειά σας. Τα αδέρφια μπορεί να προσφέρουν μεγάλη στήριξη στον άρρωστο ή αδερφή τους, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η δικιά τους ξεχωριστή θέση μέσα στην οικογένεια είναι εξασφαλισμένη.
Τα οικονομικά προβλήματα δεν είναι ασυνήθιστα για τις οικογένειες με ένα σοβαράάρρωστο παιδί. Οι οικονομικές δυσκολίες δεν προκαλούνται μόνο από το κόστος της θεραπείες, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν τα έξοδα ταξιδιού, διαμονής και φροντίδας του παιδιού. Μπορεί επίσης να υπάρχει μειωμένο εισόδημα από τη διαταραχή του εργασιακού προγράμματος των γονιών.
Πολλά παιδιατρικά κέντρα διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό για την υποστήριξη του παιδιού, ειδικούς για την ψυχική υγεία, κοινωνικούς λειτουργούς και προσωπικό που έχει εκπαιδευτεί, για να βοηθάει τις οικογένειες με συναισθηματικές δυσκολίες και προβληματικές καταστάσεις. Παρά τις αντιξοότητες πολλές οικογένειες αναπτύσσουν τελικά πιο στενές και πιο βαθιές σχέσεις εμπιστοσύνης.
Τι μπορείτε να κάνετε
Μετά από τη διάγνωση ο ενήλικος, αντιμετωπίζει τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και το τεράστιο δίλημμα της ανακοίνωσης ή μη στο παιδί. Ο γονιός θα πρέπει να γνωρίζει ότι ακόμα και αν θέλει να προστατέψει το παιδί από την ανακοίνωση της διάγνωσης, το ίδιο το παιδί μπορεί να καταλάβει ότι κάτι ανησυχητικό συμβαίνει.
Το παιδί μπορεί να κατανοήσει και να διακρίνει τα δικά σας συναισθήματα, ταυτόχρονα οι συχνές επισκέψεις στους γιατρούς και στη συνέχεια οι θεραπείες αποκαλύπτουν «έμμεσα» στο παιδί το τι συμβαίνει. Ταυτόχρονα, η έλλειψη επεξηγήσεων δημιουργεί επιπλέον άγχος και αβεβαιότητα, αφήνει περιθώρια στο παιδί να φαντασιωθεί ακόμη χειρότερα σενάρια και τέλος μπορεί να νιώθει ότι δεν γίνεται σεβαστό.
Καλό είναι να διερευνηθεί και να γίνει μία προετοιμασία από πριν για το πότε, ποιος, πως και πόσες πληροφορίες θα δοθούν. Αυτό εξαρτάται τόσο από τους ίδιους τους γονείς όσο και από άλλους παράγοντες όπως η ηλικία, η ωριμότητα και την προσωπικότητα του παιδιού.
• Θυμηθείτε, αποφύγετε φορτισμένες συναισθηματικά φράσεις, και αποφύγετε να δώσετε υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρηθούν.
• Προσπαθήστε να είστε ειλικρινείς και κατανοητοί.
• Απώτερος στόχος της ενημέρωσης είναι να αποφευχθούν οι παρερμηνείες, ο φόβος και η αβεβαιότητα.
• Δώστε χρόνο στο παιδί να επεξεργαστεί τις πληροφορίες και διαβεβαιώστε το ότι είστε εκεί και διαθέσιμοι για να συζητήσετε οτιδήποτε το απασχολεί.
• Δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε και τα αδέρφια των παιδιών που νοσούν. Τα αδέρφια βιώνουν παρόμοια συναισθήματα. Δεν θα πρέπει να εξαιρούνται ούτε από τη διαδικασία της ενημέρωσης ούτε και από τη λήψη αποφάσεων ώστε να μην νιώσουν απομονωμένα.
Η τελική απόφαση για την ανακοίνωση έγκειται στους ίδιους τους γονείς. Επειδή όμως είναι μία πολύ δύσκολη απόφαση για να παρθεί καλό είναι να συζητηθεί εκτενώς με το οικείο περιβάλλον αλλά κυριότερα με τον θεράποντα ιατρό ή άλλους ειδικούς ψυχικής υγείας.
Κινδυνεύει το παιδί μας από τον καρκίνο; Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα
Ο καρκίνος είναι μια ομάδα από ασθένειες που συνήθως προσβάλλουν τους ενήλικες και σπάνια αφορούν την παιδική και την εφηβική ηλικία.
Πώς και γιατί ξεκινά το πρώτο παθολογικό (καρκινικό) κύτταρο; Γιατί εμφανίζεται στο συγκεκριμένο παιδί; Στις ερωτήσεις αυτές δεν υπάρχει σαφής απάντηση. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι στα περισσότερα παιδιά δεν είναι κληρονομική ασθένεια, δηλαδή δεν μεταφέρεται από τον γονιό (ή τους παππούδες) στο παιδί, ούτε μεταδοτική. Ωστόσο, σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις (λιγότερες από 5%) έχει σαφώς αποδειχθεί η συμμετοχή κληρονομικότητας.
Η διάγνωση του καρκίνου σε ένα παιδί προκαλεί σοβαρή διατάραξη των ισορροπιών και των δεδομένων σε ολόκληρη την οικογένεια, η οποία καλείται σε ανασύνταξη δυνάμεων, υπέρβαση της απειλής για τη ζωή του παιδιού, τροποποίηση του γονικού ρόλου και κατανόηση του προβλήματος. Η ομάδα υγείας, από την άλλη πλευρά, καλείται να αντιμετωπίσει την οικογένεια ως σύνολο από την πρώτη ημέρα και ανεξάρτητα από την πρόγνωση του παιδιού, έχοντας υπόψη ότι όταν νοσεί το παιδί πάσχει ολόκληρη η οικογένεια.
Η ιδιαιτερότητα του καρκίνου στο παιδί και η διαφορά της νόσου από τον καρκίνο στους ενήλικες είναι, μεταξύ άλλων, η εμφάνισή του σε εξελισσόμενο οργανισμό τόσο βιολογικά όσο και ψυχοκοινωνικά, η ιδιαίτερη ιστολογική εικόνα (π.χ. ο τύπος της λευχαιμίας, το είδος του λεμφώματος και του συμπαγούς όγκου), η ιδιαίτερη εντόπιση (σπάνια εντόπιση σε περιοχές όπως ο πνεύμονας, ο μαστός, ο προστάτης κ.λπ.) και η ιδιαίτερη πρόγνωση της νόσου. Στα παιδιά των ανεπτυγμένων χωρών και αποθεραπεύονται και γίνονται τελείως καλά.
Οι μορφές καρκίνου από τις οποίες είναι δυνατόν να πάσχει ένα παιδί είναι η λευχαιμία, τα λεμφώματα και οι διάφορες μορφές όγκων που ονομάζονται συμπαγείς όγκοι. Συχνότερος τύπος καρκίνου στα παιδιά είναι η λευχαιμία και συγκεκριμένα η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και ακολουθούν οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος, τα λεμφώματα και η νόσος Ηodgkin, οι όγκοι νεφρών και επινεφριδίων, οι όγκοι μαλακών μορίων και οστών και άλλοι σπανιότεροι όγκοι.
Τα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο πρέπει να παραπέμπονται σε εξειδικευμένα και κατάλληλα στελεχωμένα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα όπου υπάρχει η εμπειρία, η γνώση και η υποδομή για την αντιμετώπιση της νόσου.
Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα που θα οδηγήσουν στην πιθανή διάγνωση καρκίνου στο παιδί;
- Πυρετός χωρίς σαφή εστία λοίμωξης.
- Μάζα (όγκος) σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, δηλαδή στο κεφάλι, στον τράχηλο (λαιμό), στον θώρακα, στην κοιλιά, στα πόδια κ.λπ. Ειδικές κλινικές και ακτινολογικές εξετάσεις θα οδηγήσουν στη διάγνωση.
- Συμπτώματα από το νευρικό σύστημα, όπως είναι ο πονοκέφαλος, ο έμετος (ειδικά τις πρωινές ώρες), η αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού κ.λπ.
- Αιμορραγία στο δέρμα χωρίς να έχει προηγηθεί τραυματισμός εκδηλώνεται με τη μορφή κόκκινων στιγμάτων-κηλίδων που ονομάζονται πετέχειες ή μελανιών που ονομάζονται εκχυμώσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται αιμορραγία από τη μύτη, από τα ούλα, από τα ούρα, από το στομάχι κ.λπ.
- Συμπτώματα και ευρήματα από τα μάτια μπορεί να οδηγήσουν στην έγκαιρη διάγνωση κάποιας μορφής καρκίνου. Τέτοια συμπτώματα είναι διόγκωση ή πτώση των βλεφάρων, η προβολή του βολβού του ματιού προς τα εμπρός, το λευκοκίτρινο λαμπερό χρώμα στην κόρη, οι μελανιές στα βλέφαρα, η ξαφνική αλλαγή στην οπτική οξύτητα κ.λπ.
- Πόνος σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος (κεφάλι, κοιλιά, άκρα) και ιδιαίτερα πόνος στα οστά των άκρων και της μέσης πρέπει να διερευνάται.
- Διάφορα άλλα συμπτώματα όπως είναι η ανορεξία, η κακοδιαθεσία, η ωχρότητα, η κόπωση, η απώλεια βάρους κ.λπ., μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με κάποιο από τα παραπάνω, επιβάλλουν την διερεύνηση του παιδιού.
Επειδή για τον καρκίνο της παιδικής ηλικίας, σε αντίθεση με τον καρκίνο των ενηλίκων, δεν υπάρχει πρόληψη, προτείνεται η αξιολόγηση των ύποπτων συμπτωμάτων και ευρημάτων που οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου στο παιδί και σε πλήρη ίαση στα περισσότερα από τα παιδιά που νοσούν.
Αξίζει να επισημανθεί ότι και στα παιδιά πρέπει να διδάσκεται αγωγή υγείας (σωστή διατροφή, αποφυγή καπνίσματος, άσκηση), έτσι ώστε να αποφεύγεται η εμφάνιση καρκίνου στην ενήλικη ζωή.
Μετά τη διάγνωση της νόσου απαιτείται η ενημέρωση των γονιών αλλά και του παιδιού. Η ενημέρωση πρέπει να γίνεται από γιατρό με εμπειρία και προς τους δύο γονείς και οι πληροφορίες πρέπει να είναι κατά το δυνατό σαφείς και επαναλαμβανόμενες. Το παιδί ενημερώνεται λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και την ωριμότητα του, αλλά και ότι πρέπει να «ακούμε όχι μόνο όσα λέει το παιδί αλλά και όσα φοβάται να πει». Η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης έχει καθοριστική σημασία.
Πορεία και εξέλιξη
Με τη σύγχρονη θεραπευτική αγωγή, ο καρκίνος στα παιδιά ιάται στις περισσότερες περιπτώσεις:
Tα παιδιά που πάσχουν από καρκίνο, όπως αναφέρθηκε, πρέπει να παραπέμπονται σε ειδικά οργανωμένα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα και να αντιμετωπίζονται από ειδικά εκπαιδευμένους παιδιάτρους και ευαισθητοποιημένο και έμπειρο νοσηλευτικό προσωπικό, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, οι οποίοι συνεργάζονται με σκοπό την προσφορά της άριστης ιατρικής και ψυχοκοινωνικής φροντίδας, όχι μόνο στο άρρωστο παιδί, αλλά και σε ολόκληρη την οικογένεια. Η φροντίδα αυτή προσφέρεται όχι μόνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αλλά και μετά τη συμπλήρωση της θεραπείας και την επίτευξη του στόχου, που είναι η ίαση του παιδιού, δηλαδή στην περίοδο της προσπάθειας του παιδιού για επανένταξη.
Με τη σύγχρονη θεραπευτική αγωγή, δύο στα τρία παιδιά που πάσχουν από καρκίνο στις ανεπτυγμένες χώρες (δηλαδή στο 20% των παιδιών του κόσμου) αποθεραπεύονται, δηλαδή ιώνται από τη νόσο. Επίσης, σήμερα 1 σε κάθε 900 νεαρά άτομα ηλικίας 25-35 χρόνων είχαν νοσήσει κατά την παιδική τους ηλικία από καρκίνο και είχαν ιαθεί.
Ο καρκίνος σε παιδιά και εφήβους αυξάνει την ψυχολογική πίεση στις οικογένειες των ασθενών. Ποια είναι τα συμπτώματα του παιδικού καρκίνου και πώς αντιμετωπίζεται η νόσος;
Ποιες είναι οι πιο συχνές μορφές καρκίνου;
Στα παιδιά συχνότερες μορφές καρκίνου είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (26%), οι όγκοι εγκεφάλου (21%), το νευροβλάστωμα (7%) και το μη Hodgkin λέμφωμα (6%). Στους εφήβους αντίστοιχα είναι το λέμφωμα Hodgkin (15%), ο καρκίνος θυρεοειδούς (11%), οι όγκοι εγκεφάλου (10%) και οι όγκοι όρχεος (8%).
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου σε παιδιά και εφήβους;
Τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά και παρατηρούνται σε πολλά νοσήματα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Ο Σύλλογος Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια ΦΛΟΓΑ σε συνεργασία με το Ογκολογικό τμήμα του Νοσοκομείου Παίδων Π.&Α. Κυριακού και την υπογράφουσα, έχουν εκδώσει ανάλογο ενημερωτικό φυλλάδιο, όπου τα αρχικά γράμματα των λέξεων παραπέμπουν στα συχνότερα συμπτώματα, στην πρόταση «Μαμά Άρχισε Πάλι Να Με Πονάει»:
Μάζα (όγκος) σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
Αιμορραγία από το δέρμα ή τα ούλα ή τη μύτη κ.λπ.
Πυρετός που παρατείνεται, δε σχετίζεται με λοίμωξη ή συνδυάζεται με άλλα ύποπτα συμπτώματα.
Νευρολογικά συμπτώματα (σπασμοί, πρόβλημα στη βάδιση, πρωινοί έμετοι κ.λπ.).
Μάτια με διόγκωση, στραβισμό, πρόπτωση, μελανιές κ.λπ.
Πόνος στα οστά, στο κεφάλι ή σε άλλο σημείο του σώματος.
Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος;
Στα παιδιά και στους εφήβους οι περισσότερες μορφές καρκίνου απαντούν στην ενδεδειγμένη θεραπεία. Συνδυασμός χημειοθεραπείας και χειρουργικής παρέμβασης με ή χωρίς ακτινοθεραπεία επιλέγεται με βάση καλά δομημένα θεραπευτικά πρωτόκολλα σε οργανωμένες ειδικές κλινικές υπό την εποπτεία εξειδικευμένης ιατρονοσηλευτικής ομάδας και σε συνεργασία με ψυχολογική υποστήριξη που απευθύνεται τόσο στον πάσχοντα όσο και στην οικογένειά του (γονείς, αδέλφια κ.λπ.).
Ποια είναι τα αποτελέσματα της θεραπείας;
Η πρόγνωση στα παιδιά και τους εφήβους που νόσησαν από καρκίνο είναι καλή. Τρία από τα τέσσερα παιδιά ή εφήβους που νοσούν θεραπεύονται. Την 1η/1/2010, στις ΗΠΑ κατεγράφησαν 379.000 ιαθέντες από καρκίνο παιδικής και εφηβικής ηλικίας, έτσι ώστε 1/530 νέους ενήλικες ηλικίας 20-39 χρόνων να είναι νικητής στη μάχη του καρκίνου από τον οποίο νόσησε ως παιδί ή έφηβος. Στην Ελλάδα ο σύλλογος ΚΥΤΤΑΡΟ αγκαλιάζει την ομάδα αυτή των νέων ατόμων. Η ομάδα αυτή πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά και υπεύθυνα, έτσι ώστε να προλαμβάνονται, αλλά και να αποτυπώνονται τα πιθανά προβλήματα από την προηγηθείσα νόσο και τη θεραπεία.
Πηγές:
https://www.iatronet.gr/ygeia/paidiatriki/article/27951/poia-einai-ta-symptwmata-toy-karkinoy-se-paidia-kai-efivoys.html
https://www.iatronet.gr/ygeia/paidiatriki/article/49490/karkinos-sto-paidi-kai-ton-efivo-oi-epomenes-exelixeis.html
https://www.onmed.gr/ygeia/story/353181/kindyneyei-to-paidi-mas-apo-ton-karkino-poia-einai-ta-ypopta-symptomata
http://www.agsavvas-hosp.gr/%CE%96%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF/%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF.aspx
